मॅक्स हॉस्पिटल, नागपूर येथील डॉक्टरांनी दोन रुग्णांना जीवनदान दिले – सजीव अवयवदान रोबोटिक प्रत्यारोपण शस्त्रक्रिया यशस्वी

अजिंक्य महाराष्ट्र न्यूज एका सामान्य माणसाची अनोखी सुरूवात

प्रतिनिधी सतीश कडू

१ ऑगस्ट २०२५, नागपूर: प्रत्यारोपण शस्त्रक्रियेमध्ये एक महत्त्वपूर्ण प्रगती साधत, मॅक्स सुपर स्पेशालिटी हॉस्पिटल, नागपूर येथील डॉक्टरांनी प्रगत रोबोटिक शस्त्रक्रिया तंत्रज्ञानाचा वापर करून यशस्वीरित्या यकृत व मूत्रपिंड दान शस्त्रक्रिया पार पाडली आहे, ज्यामुळे शहरात प्रत्यारोपण प्रक्रियेसाठी एक नवीन मानदंड प्रस्थापित झाला आहे.
रोबोटच्या साहाय्याने केलेल्या शस्त्रक्रियेमुळे पारंपरिक शस्त्रक्रियांच्या तुलनेत लहान छेद पडतात, रक्तस्राव कमी होतो, गुंतागुंत कमी होते आणि रुग्ण लवकर बरे होतो. त्यामुळे अवयवदात्यांसाठी ही प्रक्रिया अधिक सुरक्षित ठरते.
या शस्त्रक्रिया दोन स्वतंत्र प्रकरणांमध्ये पार पडल्या – रोबोटिक डोनर हेपेटेक्टॉमी डॉ. राजविलास नरखेडे यांनी केली, तर रोबोटिक डोनर नेफ्रेक्टॉमी डॉ. जुनेद शेख आणि डॉ. संजय कोलते यांनी मॅक्स सुपर स्पेशालिटी हॉस्पिटल, नागपूर येथे केली.
४० वर्षीय अंकुश गौरकर, चंद्रपूरचे रहिवासी, गेल्या दोन वर्षांपासून अज्ञात कारणामुळे यकृताच्या गंभीर आजाराने त्रस्त होते. स्थानिक रुग्णालयात सखोल तपासणीनंतर त्यांना तीव्र-दीर्घकालीन यकृत विकार असल्याचे निदान झाले. विशेषज्ञ सल्ला उशिरा घेतल्यामुळे त्यांची प्रकृती अधिक खालावली होती. त्यानंतर त्यांना मॅक्स सुपर स्पेशालिटी हॉस्पिटल, नागपूर येथे पाठवण्यात आले. तपासणीनंतर यकृत प्रत्यारोपणाची गरज असल्याचे स्पष्ट झाले. त्यांची पत्नी, ३६ वर्षीय भाग्यश्री खांगर, यांनी आपल्या यकृताचा एक भाग दान करण्याचा निर्णय घेतला.
या प्रकरणाबद्दल माहिती देताना, डॉ.राजविलास नरखेडे, प्रिन्सिपल कन्सल्टंट – लिव्हर ट्रान्सप्लांट व बायलीअरी सर्जरी, मॅक्स हॉस्पिटल, नागपूर, म्हणाले, “संपूर्ण मूल्यांकनानंतर, आम्ही डोनरवर रोबोटिक-सहाय्यित उजव्या लोबचे यकृत काढण्याची शस्त्रक्रिया सात तासांत यशस्वीरित्या पार पाडली. नंतर यकृताचा भाग प्राप्तकर्त्याला प्रत्यारोपित करण्यात आला, ज्यासाठी आठ तासांची शस्त्रक्रिया झाली. दोन्ही प्रक्रिया कोणत्याही गुंतागुंतीशिवाय पूर्ण करण्यात आल्या. शस्त्रक्रियेनंतर डोनरला पाचव्या दिवशी आणि प्राप्तकर्त्याला बाराव्या दिवशी स्थिर स्थितीत रुग्णालयातून डिस्चार्ज देण्यात आला.”
तसेच, दुसऱ्या यशस्वी प्रकरणात, ५५ वर्षीय प्रशांत उपासनी यांनी आपल्या पत्नी कंचन उपासनी (५२ वर्षे) यांना किडनी दान केली. ही शस्त्रक्रिया देखील रोबोटिक-सहाय्यित पद्धतीने पार पडली.
या प्रकरणाविषयी माहिती देताना डॉ. जुनेद शेख, प्रिन्सिपल कन्सल्टंट – युरोलॉजी आणि किडनी ट्रान्सप्लांट, मॅक्स सुपर स्पेशालिटी हॉस्पिटल, नागपूर, म्हणाले, “कंचन उपासनी दीर्घकाळापासून क्रॉनिक किडनी डिजीज स्टेज V ने त्रस्त होत्या आणि मागील सहा महिने डायालिसिसवर होत्या. त्यांची स्थिती अतिशय खराब होती आणि त्यांना तातडीने किडनी प्रत्यारोपणाची गरज होती. त्यांचे पती, प्रशांत उपासनी, यांनी किडनी दान करण्यासाठी पुढाकार घेतला.”
डॉ. जुनेद शेख पुढे म्हणाले, “या प्रकरणात, डोनर नेफ्रेक्टॉमी रोबोटिक पद्धतीने पार पडली, ज्यामुळे रक्तस्राव फारच कमी झाला, कोणतीही गुंतागुंत झाली नाही आणि वेदना कमी होऊन रुग्ण लवकर बरे झाला. सध्या बहुतांश डोनर अवयव काढण्याच्या शस्त्रक्रिया पारंपरिक किंवा लेप्रोस्कोपिक पद्धतीने केल्या जातात, मात्र रोबोटिक शस्त्रक्रिया हा एक उत्तम पर्याय म्हणून उदयास येत आहे. यामध्ये अधिक स्पष्ट दृश्य, अत्यंत अचूकता आणि सुरक्षित व कार्यक्षम प्रक्रिया मिळते, जी दात्या आणि प्राप्तकर्ता दोघांसाठीही फायदेशीर ठरते.”
डॉ. संजय कोलते डायरेक्टर – रेनल सायन्सेस आणि किडनी ट्रान्सप्लांट, मॅक्स हॉस्पिटल, नागपूर, म्हणाले, “अवयव प्रत्यारोपणासाठी प्रतीक्षेत असलेल्या रुग्णांची संख्या दररोज वाढते आहे. त्यामुळे अवयवदानाबाबत जनजागृती करणे अत्यंत आवश्यक आहे. आज रोबोटिक पद्धतींसारख्या आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या साहाय्याने आपण ही प्रक्रिया अधिक सुरक्षित आणि कमी वेदनादायक करू शकतो. त्यामुळे अधिक दात्यांना आत्मविश्वास मिळतो आणि अधिक रुग्णांना जीवनदानाची आशा निर्माण होते.”
मॅक्स सुपर स्पेशालिटी हॉस्पिटल, नागपूर येथे नुकतेच अत्याधुनिक दा विंची एक्सआय रोबोटिक शस्त्रक्रिया तंत्रज्ञान (Da Vinci Xi Robotic Surgical System) सादर करण्यात आले आहे. त्यानंतर येथील शस्त्रक्रिया टीमने अत्यंत अचूकतेने आणि कमी आक्रमकतेने अनेक जटिल शस्त्रक्रिया यशस्वीरित्या पार पाडल्या आहेत. प्रगत तंत्रज्ञान आणि समर्पित वैद्यकीय तज्ञांच्या सहाय्याने, मॅक्स सुपर स्पेशालिटी हॉस्पिटल, नागपूर, गंभीर रुग्ण प्रकरणांमध्ये उत्कृष्ट परिणाम साधून सतत नवे मानदंड प्रस्थापित करत आहे.
मॅक्स हेल्थकेअर बद्दल:
मॅक्स हेल्थकेअर इन्स्टिट्यूट लिमिटेड ही भारतातील सर्वांत मोठ्या आरोग्य सेवा संस्था आहे. ती अत्याधुनिक तंत्रज्ञान व संशोधनाच्या सहाय्याने उच्च दर्जाच्या वैद्यकीय उपचार व रुग्णसेवेच्या मानकांना बांधील आहे.मॅक्स हेल्थकेअर सध्या २२ आरोग्य सुविधा (~५,००० खाटा) चालवते आणि उत्तर भारतात तिची मोठी उपस्थिती आहे. या नेटवर्कमध्ये कंपनीच्या मालकीची, तिच्या उपकंपन्यांची, भागीदारीत चालणारी व व्यवस्थापित आरोग्य सेवा केंद्रे यांचा समावेश होतो. त्यामध्ये साकेत (३ रुग्णालये), पटपडगंज, वैशाली, राजेंद्र प्लेस, द्वारका, नोएडा व शालीमार बाग (दिल्ली NCR) तसेच लखनऊ, मुंबई, नागपूर, मोहाली, बठिंडा, डेहराडून यामधील अत्याधुनिक हॉस्पिटल्स समाविष्ट आहेत. याशिवाय गुरुग्राम व बुलंदशहरमध्ये सेकंडरी केअर हॉस्पिटल्स आणि नोएडा, लाजपत नगर (२ केंद्रे), पंचशील पार्क (दिल्ली NCR) आणि मोहाली (पंजाब) येथे वैद्यकीय केंद्रे आहेत. मोहाली व बठिंडा येथील हॉस्पिटल्स पंजाब सरकारसोबत PPP (सार्वजनिक-खाजगी भागीदारी) करारांतर्गत चालवली जातात.
याशिवाय मॅक्स हेल्थकेअर Max@Home व Max Labs या ब्रँड अंतर्गत होमकेअर व पॅथोलॉजी सेवा पुरवते. Max@Home घरपोच आरोग्य सेवा प्रदान करते, तर Max Lab हे मॅक्स नेटवर्कबाहेरच्या रुग्णांसाठी डायग्नोस्टिक सेवा देते.